uitvinders van de groene toekomst

Zonne- of windenergie zijn ingeburgerd. Maar groen gas uit zeewier of agrarisch afval? Of uitstootvrije waterstof en synthetische brandstoffen uit rioolslib of bermgras?

‌Hoe futuristisch het ook klinkt, Expertisecentrum InVesta in de Alkmaarse Boekelermeer speelt een centrale rol in de ontwikkeling van deze en andere ’duurzame moleculen’, die hard nodig zijn om de energiedoelen van 2050 te halen. Leeg is het er nu nog. Hectares leegte in de Boekelermeer tussen Alkmaar en Akersloot. Sloten, stugge begroeiing, een koppeltje ganzen. Terzijde van de kale vlakte torent een windmolen boven alles uit. De Diamantweg in het Alkmaarse bedrijvengebied Boekelermeer eindigt hier met een groot hekwerk. De poort naar de braakliggende vlakte is bijna altijd gesloten.
NIEMANDSLAND 
Niemandsland lijkt het, ware het niet dat een groot bord getuigt van de al even omvangrijke plannen die hier op stapel staan. Hier komt InVesta, ’het kennis- en expertisecentrum voor de vergassingstechnologie en duurzame moleculen’. De plannen liggen klaar voor uitvoering. Met een recent toegekende subsidie van 1,3 miljoen van de EU en de provincie Noord-Holland gaat het Expertisecentrum van start. De opening wordt al volgend jaar verwacht. Op de maquette staat het hoofdgebouw van InVesta centraal, daaromheen panden met namen als Biolake, Sustenso en Hynoca.
Demonstratieprojecten
Demonstratieprojecten zijn het, vier in totaal. De testfase is voorbij, maar de nieuwe technologie is nog niet volwassen genoeg. Potentiële investeerders moeten overtuigd raken van een mooie toekomst van de uitvindingen. In de Boekelermeer moet worden aangetoond dat de nieuwe vinding op het vlak van vergassingstechnologie en ’duurzame moleculen’ – de verzamelnaam voor niet-fossiele brandstoffen – ook commercieel en maatschappelijk aan slaan.

InVesta is een van de expertisecentra in het land die van belang zijn voor het halen van de duurzaamheidsdoelstellingen van 2050. Vergassing en duurzame moleculen spelen daarbij een grote rol, zeggen Peter Simões en Alexandre Zandbergen, respectievelijk directeur en operations manager van InVesta. „De energietransitie die nu op gang is gekomen richt zich vooral op elektriciteit, groene stroom door wind- en zonne-energie”, zegt Simões. „Die moeten we natuurlijk blijven ontwikkelen, maar het is nu wel duidelijk dat we daarmee alleen de klimaatdoelen van 2050 niet kunnen halen. Vooral in de sectoren mobiliteit, industrie en chemie is dat niet reëel. De industrie heeft hoge temperaturen nodig. Hoogovens kan niet helemaal draaien op groene stroom. Maar waterstof biedt kansen. Bij zwaar transport – vrachtwagens, schepen, vliegtuigen – kom je er niet met elektriciteit. Dan heb je dus niet-fossiele brandstoffen nodig. Waterstof is een vergevorderde techniek, maar er komen ook steeds meer nieuwe synthetische brandstoffen bij, bijvoorbeeld uit biomassa.”
Gereedschapskist
Daarbij moet niet meteen worden gedacht aan het omstreden massaal kappen van bomen, vult Zandbergen aan. Met afvalhout en groene ’reststromen’ afkomstig van boerenbedrijven en het gemeentelijk groenonderhoud kunnen ook hoogwaardige biobrandstoffen worden gemaakt. Rioolgas, zeewier, rioolslib; het zit allemaal in de ’gereedschapskist’ waarmee synthetische brandstoffen en groen gas geproduceerd kunnen worden.

Zandbergen wijst er ook op dat het huidige elektriciteitsnetwerk in Nederland onvoldoende is om de complete energietransitie te verwerken. „Duurzame moleculen zijn gemakkelijk te verplaatsen in tankwagens of in pijpleidingen. Het bestaande aardgasnet kun je zo gebruiken voor groen gas en waterstof. De infrastructuur is er dus al.”

InVesta helpt bedrijven in demonstratiefase. Het brengt ook de partijen bij elkaar. Simões: „Het is lastig om als enkeling waterstof te maken. Dan is het heel duur. Heb je een aantal van die waterstofproducenten bij elkaar, dan is het allemaal goedkoper en gaat de ontwikkeling ook sneller.”
Energy Innovation Park
Het expertisecentum komt in een zone naast de gasbehandelingsinstallatie van Taqa’s Gasopslag Bergermeer in de Boekelermeer. De zone rondom de installatie werd na de bouw van de gasopslag bestemd voor passende vergelijkbare activiteiten met een innovatief karakter. Onder de verzamelnaam Energy Innovation Park hebben zich hier bedrijven gevestigd die zich bezig houden met duurzame energie. In 2017 kwam SCW Energy op het terrein naast dat van TAQA met een installatie waar biomassa (afval-)stromen worden omgezet in groen gas. In 2019 volgde een tankstation van NXT waar duurzame brandstoffen kunnen worden getankt. Dit tankstation wordt uitgebreid met waterstof. GP Groot exploiteert het station.
Zeewierproject
Het Expertisecentrum moet volgend jaar al in gebruik worden genomen. In het hoofdgebouw komt het zeewierproject. Via een bestaand vergassingssysteem wordt zeewier omgezet naar gas. TNO en studenten van Inholland zijn bij het onderzoek betrokken. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van het zeewierlab in Petten. Er wordt onder meer gedacht aan zeewierboerderijen bij de windparken op de Noordzee, waar een deel van de oogst gebruikt dan worden voor de productie van gas. 
Biolake
In een apart gebouw vestigt Biolake een demo-installatie waarbij groene reststromen worden omgezet in hoogwaardige biobrandstof. De toegekende subsidie wordt onder meer gebruikt om de huidige demonstratie-installatie in de Wieringermeer te verplaatsen naar de Boekelermeer. Daar wordt de installatie getest en verbeterd met als doel opschaling en commerciële toepassing.
sustenso
Naast het hoofdgebouw van Investa bouwt Sustenso een installatie waar via vergisting agrarische reststromen naar biogas worden omgezet. Met behulp van algen wordt dat vervolgens opgewekt naar voor huishoudens en industrie bruikbaar groen gas.
hynoca
In Hynoca, het vierde project dat met de subside wordt bekostigd, worden verschillende biomassastromen in een thermisch proces omgezet naar waterstof dat in de transportsector kan worden ingezet. Hynoca staat voor ’HYdrogen NO CArbon’ ofwel: Waterstof, geen koolstof’.

Biomassa wordt met een hypermodern thermisch proces omgezet naar waterstof dat in de transportsector kan worden ingezet. De afzet loopt via het NXT tankstation van GP Groot. Naast waterstof wordt ook ’biochar’ geproduceerd. Dat kan worden gebruikt als bodemverbeteraar en kan bovendien dienen voor het maken van biocomposiet.

Bron: Noord-Hollands Dagblad 


TNO Energy projects

Adres

Diamantweg 38
‌1812 RC Alkmaar

contact

‌Peter Simões
‌Directeur InVesta
‌‌+31 (0)6 270 33 412
info@investa.org

Volg ons