Met kennis en inspiratie biedt TET Energy Transition ondersteuning in de realisatie van energietransitieprojecten in het Noordzeekanaalgebied. Als initiatief van het bedrijfsleven en onderdeel van ORAM worden businesscases, demo‐projecten en ideeën die tot navolging of samenwerking leiden gedeeld. De laatste TET Energy Transition bijeenkomst van 2023 brengt ons in Alkmaar, waar het InVesta Expertise Centrum is gevestigd.‌
‌
InVesta ondersteunt technologische ontwikkeling
Peter Simões, directeur van InVesta en Climate Advisor, heet samen met Eduard de Visser (Port of Amsterdam) en Giulietta Cohen (ORAM) de deelnemende bedrijven welkom in de jonge fabriekshal van het bedrijf. Een unieke locatie, gelegen op een industrieterrein van Alkmaar, waar de stichting InVesta verschillende projecten en bedrijven een fysieke plek biedt om initiatieven op gebied van duurzame energie te ontplooien en demonstreren.

Tijdens de bijeenkomst worden een aantal van deze projecten gepresenteerd, maar de sessie start met twee TET Talks en een paneldiscussie, waarin Port of Amsterdam haar nieuwste position paper De waarde van koolstof in het Noordzeekanaalgebied presenteert.

Van ruimte naar tuinbouw
Wat ooit begon als initiatief van de European Space Agency, is nu de toekomst voor de tuinbouw in Nederland en de rest van de wereld. Skytree, het bedrijf dat wordt aangestuurd door Rob van Straten, gebruikt technologie die ooit door de ESA is ontwikkeld om CO2 uit de lucht te winnen en direct toe te passen in bijvoorbeeld de tuinbouw. Want, zoals Rob aangeeft, ’krijgt glastuinbouw straks een enorme uitdaging wanneer WKK‐gas systemen worden uitgefaseerd. De CO2 die nu wordt gebruikt voor opwarmen van kassen zal op een andere manier moeten worden aangevoerd. Bedrijven zoals OCAP sorteren al voor op de transport van CO2, maar op termijn zal er ook een tekort ontstaan doordat nu wordt ingezet op opslag van fossiele CO2 in de grond. Wij ontwikkelen technologie om CO2 uit de lucht te winnen en die direct in te zetten op locatie: circulaire CO2.’

Skytree, dat inmiddels de techniek heeft doorontwikkeld van het filteren van CO2 uit een spaceshuttle tot modulaire buitenfilters, zal binnenkort de eerste installaties voor commercieel gebruik leveren. Bovendien heeft het bedrijf een investering ontvangen om onder SDE++ de innovatieve DAC (Direct Air Capture)-technologie verder te ontwikkelen. Het bedrijf heeft de ambitie om DAC‐hubs te creëren die worden aangesloten op bestaande CO2‐pijpleidingen.

Paneldiscussie: position paper koolstof
Tijdens de opvolgende paneldiscussie presenteert Hannah de Valk, Technical Project Manager Energy Transition bij Port of Amsterdam, het nieuwe position paper ‘De waarde van koolstof in het Noordzeekanaalgebied’, dat in samenwerking met verschillende stakeholders tot stand is gekomen. Enkele van die partijen, ook aanwezig op het event, zijn Gemeente Amsterdam, Tata Steel, Skytree, Advanced Methanol Amsterdam, AEB, OCAP, SkyNRG, Climate Cleanup, en de Universiteit van Amsterdam.

Tijdens de paneldiscussie spreken, naast Hannah, Jacob Limbeek van OCAP, Micha Hes van AEB en Chris van der Zande van Gidara Energy over de verwerking, transport en opslag van CO2. Waar de verschillende partijen met name in uitblinken is de samenwerking in deze koolstofketen. Port of Amsterdam heeft hierin de ondersteunende rol, enerzijds door te verbinden, anderzijds door het juiste vestigingsklimaat te ontwikkelen voor de markt. OCAP is de faciliterende partij die gebieden zoals het Amsterdamse havengebied verbindt met Rotterdam. Jacob verwacht dan ook een sterke toename in de transport van waterstof tussen de gebieden.

Eerste offshore waterstof platform
Verwacht wordt dat de productie van waterstof wordt opgeschaald van momenteel 5 GW naar 70 GW in 2050. René Peters, Business Director Gas Technology bij TNO, legt uit dat de belangrijkste uitdaging hierbij ruimte en locatie zijn en dat de meest logische plek voor uitbreiding zich in de Noordzee bevindt. “Waar je op land uitdagingen hebt met het energienetwerk, worden op zee meer windparken gerealiseerd. Door elektrolyse op zee plaats te laten vinden en waterstof naar land te vervoeren kunnen op grote schaal kosten worden bespaard.”

En met die beredenering ontwikkelt PosHYdon, dat staat voor pilot for offshore hydrogen production, de eerste pilot waarmee op een bestaand gasplatform om zeewater met energie gewonnen uit het nabijgelegen windmolenpark om te zetten in waterstof. Het waterstof wordt, gemengd met gewonnen gas van het platform, via bestaande infrastructuur naar het land getransporteerd. De pilot is goed voor 1MW aan waterstof, maar het doel is om op te schalen naar de productie van 100MW electrolyzers. Wereldwijd zijn de ogen gevestigd op dit project, dat eerder al door Koning Willem‐Alexander werd bezocht. Verschillende bedrijven zijn bij het project betrokken, waaronder Eneco, Gasunie, Nel, Neptune Energy, Emerson en InVesta, met name om de technologie tot stand te brengen. Zoals René dan ook aangeeft: “80% van de innovatie zit in het voorwerk”.

Toepassingen CO2
De bijeenkomst wordt afgesloten met een rondleiding door de fabriekshal van InVesta. Hier staat een indrukwekkende installatie opgesteld van Sustenso waar spirulina mee wordt gekweekt. Dankzij de toevoeging van CO2 en licht weet de algensoort zich iedere 24 uur te verdubbelen. De innovatie installatie van DOPS laat zien hoe afval wordt omgezet in bruikbare biomassa en biofuel.

Het zijn enkele voorbeelden van ontwikkelingen die bijdragen aan de doelstellingen die ook tijdens de COP28 onderwerp van gesprek waren. De aldaar aanwezige Eduard van Port of Amsterdam concludeerde tijdens onze bijeenkomst: “We moeten bewust zijn van de afstand tussen willen en kunnen. Maar er gebeurt veel meer dan dat we weten, daarom is het goed dat we blijven verbinden.”